Lợn cắp nách – Đặc sản nổi tiếng SaPa

Lợn cắp nách được lai giống giữa lợn Mường và lợn rừng. Giống lợn này là giống lợn truyền thống nổi tiếng nới đây. Chúng thuộc giống lợn ri nhỏ, chỉ chừng chục kg, được người dân miền núi nuôi theo kiểu thả ở rừng và thường được người dân tộc vùng cao cắp vào nách đem bán trong các phiên chợ vùng cao.

Loài lợn này được người dân SaPa gọi là lợn cắp nách chỉ vì nó là giống lợn rất nhỏ bé. Người ta có thể cho nó vào gùi , xách tay, thậm chí cắp vào nách cho tiện và cái tên lợn “cắp nách” hay “lợn lửng” được bắt nguồn từ đó hay khi có việc cần xuống chợ mua bán, trao đổi, bà con vùng cao thường dắt, hoặc khi vội có thể cắp nách, xách tay lội suối, băng rừng để kịp phiên chợ. Cái tên này hoàn toàn là nghĩa đen. Đây là cụm từ không có dị bản, đơn nghĩa và hoàn toàn theo nghĩa đen.

Lợn cắp nách có thể biến tấu thành nhiều món đặc sản khá nổi tiếng cho vùng đất SaPa.  Người vào đây mua lợn, cứ ra ven rừng đuổi bắt được con nào thì lấy con ấy. Con to con bé đều bằng giá nhau, vì theo quan niệm của người dân nơi đây “lần sau khách vào nhà thì con bé đã thành con to rồi mà, to bé có khác gì nhau”.

Lợn cắp nách nấu thành món gì cũng thơm ngon hấp  dẫn níu chân thực khách. Thịt lợn chắc và ngọt, da giòn, có thể biến tấu thành nhiều món ăn với đầy đủ gia vị đặc trưng của người bản xứ. Tiết của con lợn này không như tiết vịt, tiết chó, tiết trâu vì những miếng gan bé nhưng lại chắc hơn cả gan ngỗng. Nguyên cả một con lợn chỉ đánh được có đúng năm bát tiết bé, dồi lợn cắp nách ngon, các khúc dồi đều tăm tắp, bằng cái thân bút bi.

Lợn cắp nách có thể chế biến thành rất nhiều món ăn thơm ngon như: thịt ba chỉ, thịt mông dùng để hấp, thịt từ vai trở lên dùng vào món nướng, thịt thủ, nầm bụng để nấu giả cầy, xương đã lọc rồi thì để ninh làm món canh, món lòng dồi và thịt bụng còn lẫn cả xương sườn hấp cách thủy, chấm lá nhội giã nhỏ trộn hạt xẻn hoặt hạt dổi, ớt xanh. Ngon nhất là món lợn cắp nách quay. Miếng thịt lợn nóng hôi hổi nghi ngút khói, bên trong lớp bì giòn tan là một lớp mỡ mỏng tiếp đến là thịt nạc mềm và ngọt.

Theo kinh nghiệm của người Dao, người Mông, lợn cắp nách cho thịt săn chắc và thơm ngon, nhất là không bị hoi phải là loại lợn cắp nách đực đã được thiến từ bé hoặc chưa bao giờ đẻ. Lợn cắp nách của dân tộc Lào Cai thơm, chắc, hiều nạc và đặc biệt là an toàn với người dùng người sành ăn chỉ mua những con lợn từ 12 – 15kg. Ngoài ra cần chú ý, kẻo ăn nhầm phải lợn Mường cắp nách giả, nó vẫn là con lợn bé, đen thui, cái đuôi xoắn tít nhưng lại nuôi bằng cám bã, ngô gạo thì không phải là lợn Sapa chính gốc. Nếu có dịp du lịch SaPa, du khách đừng quên thưởng thức Lợn cắp nách nơi miền núi cao này nhé.